We gingen wandelen in De Onlanden, zuidwestelijk van de stad Groningen. Voormalig boerenland, waar generaties lang op geploeterd is met wisselend, en vooral matig, succes. De laagste delen worden nu weer moerassig en vogels tieren hier beter dan melkvee. In nieuw-Nederlands heet dat ‘wetlands’. Ach, dat gebeurt overal: boerenland dat ‘weer natuur’ wordt. Alsof er in ons land nog een vierkante meter is waar wij als mensen niet de hand aan hebben geslagen. Maar, ‘echte’ natuur of niet, voor de bezoeker is het prachtig om te wandelen en foto’s te maken. En, als je je daarvoor openstelt, wordt wandelen ook mediteren op twee benen.
We gingen van start middenin het gebied, bij de parkeerplaats. Over het vinden van de weg schreef ik elders al. We vonden in elk geval de mooiste paden: graskaden en gedeeltelijk verharde wegen. Zo liepen we in elk geval voor ons gevoel buiten de gebaande wegen. Op de smalle weg, om zo te zeggen. Maar dat gaf een groot gevoel van ruimte. De stad was zichtbaar aan de horizon achter ons, met de Suikerunie er bovenuit torenend, en de auto’s op de snelweg bleven zichtbaar ter rechterzijde, maar er was vooral wijdsheid en rust. Op weg dus.
Langs de randen van het Leekstermeer is het land weer plas en dras. Dat laat alles rap verruigen. Zo wordt het weer echt on-land: onbruikbaar voor landbouw, maar des te bruikbaarder voor vogels die van water houden, voor insecten en voor grazers die niet bang zijn voor een plasje water. Het grappige is dat de oorzaak van deze schijnbaar ongerepte staat gewoon menselijk ingrijpen is, want er is een kade aangelegd en het grondwaterpeil is flink verhoogd. Dit gemaaltje is dus een natuurbeschermer.
Wat is er nu te zien op zo’n verruigd stukje ‘wetland’? Tegelijk niet veel behalve die prachtige ruimte met wolken, maar toch ook een heel palet aan kleuren. Gewoon er middenin lopen, de vogels horen, de wind voelen en de zon, de kleurverandering als er wolken langsschuiven. Daar gaat je hart van open en je krijgt ruimte in je hoofd. Een foto kan dat niet vangen, maar geeft wellicht een indruk.
En onderweg vindt je mooie details. In alle eenvoud vaak ongerepter dan al die natuur die we zo ijverig aanleggen. En in dat kleine wordt natuurlijk ook het grote geheel weerspiegeld. Toch ‘natuurlijk’ dus.
Zo vind je de distel, nationaal symbool van Schotland. Je moet er even voor gaan zitten en wachten op de zon van achter een wolk om die netjes in beeld te krijgen. Maar mooi is ‘ie.
En de bloemetjes en de bijtjes zijn ook altijd mooi. Zelfs als het geen bijtjes zijn maar insecten die ik niet kan benoemen. Want de bloeiende meidoorn geurt bijna bedwelmend. En volgens mij vonden die twee vliegbeestjes dat ook.
Tot slot nog een mooi perspectief. Vanaf dat kleine gemaaltje dat deze wondere wereld in stand helpt te houden.
Wat is er nu meditatief aan zo’n wandeling? Ik krijg er geen mooie religieuze ervaring bij in strikte zin. ‘Verbondenheid met de schepping’ voelen is wat ingewikkelder wanneer de mens zelf zo zichtbaar de schepper is. Hoewel dat natuurlijk wel de goddelijke opdracht is: medeschepper met God worden. De ervaring is er dan ook vooral een van stilzwijgende, verborgen Aanwezigheid.
Dat zit ingevouwen in de ruimte en de heldere lucht. In de wind en de zon, in de details. En minstens zo in het gezelschap: samen lopen, praten, zwijgen, pauzeren. En het meditatieve zit niet in de laatste plaats in het bewegen zelf: lo-pen, stap-na-stap en a-dem-ha-len, observeren zonder oordeel. Zonder het te merken wandel je een beetje zen in een onland. Goed voor de ziel, en je stemt je huisarts ook nog tevreden.