Een artikel en interview in Trouw van 14 september 2018 werkten als een steen in de vijver van protestants Nederland. Dat wil zeggen: in het deel daarvan dat zich in positieve of negatieve zin betrokken weet bij het thema ‘onopgeefbare verbondenheid met Israël’. Die term staat in de kerkorde van de PKN, maar daar is niet iedereen blij mee. Sinds dat artikel I,7 er in 2004 in kwam is het niet anders geweest. Daartegen richten zich dan ook de pijlen van ds. Jan Offringa en zijn medestanders van de website Liberaal christendom, waar ook het volledige manifest is te vinden. En ach, een krant wil graag wat reuring om over te schrijven, nietwaar?
Wat mij vooral opvalt: er komt niet echt een open gesprek op gang. De inzet van Offringa is niet sterk en trekt de verbondenheid tussen jodendom en christendom eenzijdig in het politieke van het conflict in het Midden-Oosten. De (beperkte) bijval komt dan ook uit die hoek: de kerk moet zich verre houden van de staat Israël. Of liever nog: een boycot steunen.
Reacties in Trouw zijn er nog niet veel geweest. Her en der op internet wel wat. Kijk op de website van Kerk & Israël Noord voor een antwoord uit het noorden, op Joods-Christelijke Dialoog voor nog meer, of op de site van Kairos-Sabeel voor een ander geluid.
Dat de huidige machthebbers zowel aan Israëlische als aan Palestijnse kant de voornaamste blokkade zijn naar vrede en een gezamenlijke toekomst voor alle inwoners van dat streepje land aan de Middellandse Zee, lijkt mij duidelijk. Dat de kerk de huidige politiek niet religieus moet legitimeren, is even helder. De PKN doet dat ook niet, op geen enkele wijze. Lees maar na in de IP-nota.
Maar die ‘onopgeefbare verbondenheid’ gaat over veel meer dan alleen de politiek van de dag. Het gaat over spirituele wortels, over gedeelde bronnen, over de ENE God in wiens Geest beide religies bestaan. Het gaat over heel de aarde en alle volken, over gerechtigheid en omkeer, over vergeving en liefde, over trouw en ontrouw. Als je dat plat slaat tot een enkel politiek conflict, hoe verscheurend en onmenselijk ook, dan mis je gewoon de hoofdzaak.
De kerk vaart een andere koers dan de synagoge. En intern zijn beiden ook nog veel veelkleuriger. Maar we lopen op dezelfde zee en delen eenzelfde verwachting. Daarom is verbondenheid een absolute voorwaarde. En het feit dat het kerkvolk eigenlijk niet heet of koud lijkt te worden van een discussie over zoiets fundamenteels toont vooral aan dat er nog heel veel geleerd en onderwezen moet worden in de kerk.