Nu het emeritaat ineens de agenda helemaal leeg veegt, hebben we echt tijd om met de vouwwagen op stap te gaan. ‘On the road again‘, zal ik maar zeggen. Maar hoe vind je daar je weg? Ik bedoel: zonder de gemakkelijke oplossing van ‘Google’? Er is van alles beschikbaar. Ik vertel hier simpelweg hoe ik mijn weg vind.
De maker van GPXSee, Martin Tůma, wees mij op een fout, helemaal aan het eind van dit bericht. Dat is hierbij, met excuses, gecorrigeerd. (31-05-2024)
Thuis online
Hoe plan je thuis alvast een reis, fietstocht of wandeling? Ik doe dat gewoon op de computer of de laptop. Want thuis heb ik altijd snel internet. Zo heb ik voor vertrek de route al in mijn hoofd zitten. Dat rijdt wel zo rustig, vind ik.
Uiteraard is Google Maps erg handig. Het vernieuwde kaartbeeld is een stuk helderder dan het oude. Je schakelt makkelijk heen en weer tussen kaart en satellietbeeld, of een andere layer. Er zijn heel erg veel details ingevuld. De routeplanning heeft allerlei slimmigheden. Met Streetview kun je de situatie ter plekke alvast bekijken (als de wetgever daar dat toestaat). Enzovoort. Maar de prijs daarvoor is uiteraard je privacy, want Google houdt precies bij waar je kijkt en wat je zoekt, wie je bent en waar je rijdt.
Alternatief is OpenStreetMap (OSM), een volledig open-source en community-based project dat zeer actief wordt onderhouden en uitgebouwd. Het kaartbeeld is helder en klassiek. Zeker een pluspunt voor wie nog is opgegroeid met papieren kaarten. OSM biedt een scala aan details. Minder als het gaat om namen of locaties van bedrijven en instellingen, maar juist meer van het soort ‘bankjes’ en ‘picknicktafels’. Handig als je gaat wandelen of fietsen. En de kracht van OSM is vooral de gemeenschap erachter. Iedere gebruiker kan – binnen veilige grenzen – zelf dingen toevoegen, aanpassen of verwijderen. Ik voeg graag bankjes toe – en noem mijzelf daarom ’the benchman’.
Hierdoor is OSM vaak sneller up-to-date en gedetaileerder dan bv. Google Maps. Vergelijk de voortgang in de reconstructie van het Julianaplein in Groningen op OSM of Google. Voor wandelaars geeft OSM meer details en is het meestal nauwkeuriger dan Google Maps. Ga maar eens het bos in bij Exloo, met OSM of met Google Maps. Maar OSM mist dan wel weer de satellietbeelden.
Google Maps geeft veel meer actuele informatie over verkeersdrukte of omleidingen. Dat ontbreekt gewoon in OSM. Maar opnieuw: in ruil daarvoor betaal je Google met je privacy. De routeplanner in OSM is veel simpeler dan die van Google. Alternatieve routes worden niet gegeven. Maar dan heb je wel weer verschillende ‘engines’ om een route te plannen – OSRM, Valhalla en GraphHopper – en dat helpt ook om een reis voor te bereiden.
Daarnaast gebruik ik graag GPXSee om wandelroutes uit te puzzelen. Deze app gebruikt dezelfde OSM-kaarten, maar laat je eenvoudig de route als GPX laden. Daarbij worden afstanden en hoogteverschillen netjes weergegeven. Erg handig en ook weer open-source. Bovendien beschikbaar als app voor de smartphone.
Kortom, ik plan liefst met OSM en GPXSee, maar mijn vrouw kijkt meestal eerst bij Google.
Onderweg offline
In de auto zit natuurlijk al navigatie. Eerlijk gezegd gebruik ik de routeplanner daarvan nooit en aan die commanderende stemmen heb ik een hekel. Onderweg navigeer ik het liefst offline. Dat kost me geen dataverkeer en ik ben niet afhankelijk van een verbinding. In Nederland levert een internetverbinding zelden problemen op, maar bv. op de Yorkshire Moors of in de Scottish Highlands wil dat nog wel eens ontbreken. Met kaarten op mijn smartphone plus een GPS-verbinding weet ik altijd nauwkeurig waar ik ben. In ons geval is de bijrijder dus automatisch navigator, terwijl de ‘navigatie’ van de auto alleen dient om te zien waar je rijdt.
Welke app gebruik je dan? We werkten tot voor kort met OsmAnd – een van oorsprong Nederlands product – maar we ontdekten laatst Organic Maps – made is Estonia. Beide werken offline met het kaartmateriaal van OSM, dat eenvoudig en zeer regelmatig is te updaten (als je wel internet hebt) en beide zijn strikt open-source en community-based.
OsmAnd toont de kaart precies zoals OSM in de webbrowser thuis. Er is een gratis versie, maar ik gebruik liever de betaalde, want ontwikkelaars moeten ook eten. De app biedt de mogelijkheid om routes in te lezen als GPX-bestand. Van LAW-routes in heel Europa zijn die meestal zo te downloaden. Maar ook van bv. de Camino naar Santiago de Compostela zijn allerlei varianten al beschikbaar als GPX. Als onderweg de markering hapert of ontbreekt, of als je iets gemist hebt, vind je zo altijd je route weer terug. Als je een groter aantal kaarten gedownload hebt, heeft OsmAnd de neiging wat traag te reageren. Het updaten van kaarten gaat wat omslachtig en wil nog wel eens vastlopen. Ook kan het soms even duren voor de GPS-locatie gevonden is. Al wandelend geen punt, maar bij 100 km/u soms wel irritant.
Organic Maps is een nieuwkomer. Deze app volgt je locatie niet en verzamelt ook geen andere data van je. Dat scheelt kennelijk meteen in de prestaties, want de kaarten laden sneller en ook de GPS-locatie wordt vlot gevonden. GPX-bestanden zijn hier weer eenvoudig in te lezen. Het kaartbeeld is iets anders dan dat van OSM in de webbrowser, maar het blijft goed helder en leesbaar. Een handige optie is dat je je locatie makkelijk en op een heleboel manieren kunt delen met anderen. Kortom, een sympathieke en handige aanwinst die het bij ons waarschijnlijk gaat winnen van OsmAnd. Het updaten van kaarten gaat ook netjes en zonder vastlopen.
De Android-versie van GPXSee kan ook onderweg gebruikt worden met off-line kaarten, in een indrukwekkende reeks formaten. Die moet je dan downloaden op je PC en kopiëren naar deze map op je smartphone: Android/data/org.gpxsee.gpxsee/files/maps. Zie verder de documentatie van GPXSee.
Maar nu dus: on the road again!