De context

Sjiwwe voor Sobibor
Sjiwwe voor Sobibor

Iedereen heeft een mening over wat er in Israël, in Gaza of op de Westbank gebeurt. Niet weinigen vinden dat we de Palestijnse woede vooral ‘in context’ moet zien. Die context laat dan volgens hen zien dat Israël ‘disproportioneel’ reageert. Maar ik moet denken aan wat Golda Meïr, zelf uit Oekraïne gevlucht voor Russische pogroms, ooit zei: ‘Ik kan de Arabieren vergeven dat ze onze zonen doden, maar ik vergeef ze nooit dat ze ons dwingen hun zonen te doden.’

Ik geef hier graag – en met zijn toestemming – door wat Patrick Harlaar, onze gids tijdens de Israëlreis in 2015, hierover schrijft. Wat betreft de context: Patricks dochter en haar nicht hebben het Supernova-festival tenauwernood overleefd.

* * * * *

De sjiva, de rouwperiode, heerst over Israël. De aanval van 7 oktober op het land was niet zomaar een terreuraanslag. Op die dag lieten de jihadisten van Hamas en Islamitische Jihad de wereld zien hoe de vernietiging van staat Israël eruit zou zien.

Ze drongen vanuit Gaza Israël binnen om te moorden, plunderen, verbranden, verkrachten en ontvoeren. De jihadisten richten in kibboetsen en op het muziekfestival Supernova een slachting aan die we alleen kunnen vergelijken met de misdaden van de Islamitische Staat (de IS) tegen de Yezidi’s in Irak. Buiten het Midden-Oosten kunnen we de gebeurtenissen van 7 oktober vergelijken met de Russische pogroms en later de omgang van het naziregime met de Joden. Dit is de context van het huidige conflict.

Er is voor nu geen andere context dan 7 oktober. Op die dag ontstond het recht op zelfverdediging voor Israël. Het Israëlisch-Palestijns conflict staat nu even buiten dit geheel. Simon Schama, de Britse historicus, hoogleraar aan diverse universiteiten en schrijver van magnifieke historische boeken, had een indringend interview met NRC-Handelsblad. Schama schreef een aantal gezaghebbende boeken over de Nederlandse geschiedenis zoals Patriotten en Bevrijders. Revolutie in de noordelijke Nederlanden 1780-1813.

Holocaust
Net als Schama, vermoed ook ik dat velen nog steeds niet echt begrijpen wat de essentie van de 7 oktober-aanval is: “Lange tijd hebben we gedacht dat de Holocaust, de Shoah, de honger naar de massamoord op Joden gestild had. Maar dat is dus duidelijk niet het geval. De details over wat er gebeurd is in Israël zijn zo verschrikkelijk gruwelijk. Alleen het doden van mensen was kennelijk te eenvoudig en simpel voor de daders. Ze wilden hun slachtoffers echt heel erg pijn doen, met een theatrale vorm van marteling. Het was geen gewone terreuraanslag. Het is ook niet te vergelijken met 9/11. De daders wilden een ding: een Judenrein Palestina.”

Wie beweert dat Israël een koloniaal project is, kent de geschiedenis niet. Eeuwen voordat de profeet Mohammed was geboren leefden er al Joden daar, en ze hadden zelf hun eigen staten. Arabisering van de regio en de islam zijn uitvindingen van halverwege zevende eeuw. “Er is een ongebroken band met Palestina die duizenden jaren oud is. De stichting van de Joodse staat lijkt in niets op het Europese imperialisme,” stelt Schama. En dat correspondeert met de geschiedenis.

Context
NRC-Handelsblad stelde deze intrigerende vraag aan Schama: “Wat vindt u van de roep om de aanslagen van Hamas ‘in context te plaatsen’?” Schama is een milde man. Net als velen is hij voor een twee staten-oplossing en zeer kritisch op de regering van Netanyahu.

Nu hoop ik dat velen Schama’s antwoord zorgvuldig gaan lezen: “Ik wil dat woord nooit meer horen. Context is een belachelijk, leeg en zinloos woord. Het betekent alleen maar dat jij de grens wilt bepalen van wat er wel en niet toe doet in de geschiedenis. Sorry dat ik me zo opwind over een woord, maar ik haat het. Ik wil geen context: ik wil een gesprek, ik wil kennis.” Er is maar één context: de pogrom van 7 oktober gepleegd door de islamitische terreurgroep Hamas.

Al een dag na de aanslag had ik iedereen verteld dat de Europese sympathie met Joden, vooral in de media, van korte duur zal zijn. Waarom? Omdat ik, net als Schama, weet dat nogal wat Europeanen alleen sympathie kunnen tonen met Joden, zolang Joden onderworpen zijn aan ellendige toestanden. Hard maar waar: “Zodra Israël terugslaat verdwijnt de sympathie,” stelt Schama.

Strijd voor eigen voortbestaan
De staat Israël bestrijdt nu niet langer een terreurgroep, maar strijdt voor zijn eigen voortbestaan. Als Hamas en andere terreurgroepen niet grondig worden ontmanteld, zal de volgende aanval nog groter en destructiever zijn, totdat Israël niet meer bestaat. Daaraan twijfelt overigens niemand aan de kant van de vijanden van Israël: van Iran tot in Libanon.

Israël beschouwt deze oorlog als de tweede onafhankelijkheidsoorlog. Het feit dat Hamas de burgerbevolking als een menselijk schild gebruikt, maakt de strijd ingewikkeld en veroorzaakt een humanitaire ramp onder de Palestijnse bevolking. Khaled Mashal, een Hamasleider zegt telkens dat voor de bevrijding van Palestina (lees de vernietiging van Israël en Joden) de Palestijnse burgers zullen worden opgeofferd. Hamas kon en kan aan die ellende een einde maken door alle Gazanen op te roepen om naar het zuiden te gaan. Islamisten, de doodsverheerlijkers, willen niet dat Palestijnse bevolking wordt gespaard.

Hamas is verantwoordelijk voor de humanitaire ramp in Gaza.

* * * * *

En inderdaad, ik lees net dat volgens Hamas het niet hun taak is om hun burgers te beschermen. Maar daar is vast wel een ‘context’ voor. Het is vandaag trouwens Allerheiligen